Cynhelir yr ŵyl ddeuddydd yng Nghanolfan Celfyddydau ac Arloesi Pontio, Prif Adeilad y Celfyddydau Prifysgol Bangor, Storiel ac Eglwys Gadeiriol Bangor. Mae’n cynnwys rhaglen gyfoethog o weithdai, trafodaethau, arddangosfeydd rhyngweithiol, a sgyrsiau gwadd, pob un wedi'i gynllunio i ddod â hanes rhyfeddol Bangor yn fyw. Mae'r digwyddiad yn ystod y dydd yn rhad ac am ddim ac ar agor i'r cyhoedd, gyda rhaglenni dwyieithog yn y Gymraeg a'r Saesneg i adlewyrchu gwreiddiau diwylliannol y ddinas.
Dywedodd Dr Martin Hanks, Cyfarwyddwr y Ddinas yng Nghyngor Dinas Bangor: “Mae Bangor 1500 yn fwy na choffadwriaeth, mae'n gyfle unwaith mewn cenhedlaeth i ddathlu etifeddiaeth ryfeddol ein dinas. Rydym yn dod ag ysgolion, y brifysgol, grwpiau cymunedol, sefydliadau diwylliannol a phartneriaid eraill ynghyd i anrhydeddu 1,500 o flynyddoedd o hanes, ac i ysbrydoli balchder yn nyfodol Bangor. Dim ond y dechrau yw'r ŵyl hon.”
Dywedodd Is-ganghellor Prifysgol Bangor, Yr Athro Edmund Burke: “Rydym wrth ein bodd yn cynnal Gŵyl Hanes Bangor yng nghanol cymuned ein prifysgol. Mae'r dathliad hwn yn anrhydeddu hanes rhyfeddol Bangor a Gogledd Cymru ac mae hefyd yn dangos sut mae addysg, diwylliant ac ymchwil wedi llunio hunaniaeth y ddinas. Mae'n foment falch i Brifysgol Bangor gyfrannu at achlysur mor nodedig ac rydym yn falch iawn o weithio mewn partneriaeth agos â Chyngor Dinas Bangor a phartneriaid eraill.”
Ychwanegodd Yr Athro Peter Shapely, Pennaeth yr Ysgol Hanes, y Gyfraith a Gwyddorau Cymdeithas ym Mhrifysgol Bangor: “Mae Gŵyl Hanes Bangor yn gyfle unigryw i ddod â hanes yn fyw i’n myfyrwyr, staff ’r gymuned ehangach. Drwy gyfuno mewnwelediad academaidd ag ymgysylltu cyhoeddus, rydym yn sicrhau bod treftadaeth Bangor yn parhau i ysbrydoli cenedlaethau'r dyfodol.”
Dydd Gwener, 17 Hydref: Ysgolion yn Cymryd yr Awenau
Mae'r ŵyl yn dechrau gyda diwrnod deinamig wedi'i deilwra ar gyfer disgyblion ysgolion cynradd ac uwchradd lleol. Bydd disgyblion Blwyddyn 5 a 6 o ysgolion cynradd lleol a disgyblion Blwyddyn 11 a 12 o ysgolion uwchradd yng Ngwynedd ac Ynys Môn yn dod i Pontio am ddiwrnod o fewnwelediadau hanesyddol. Mae'r uchafbwyntiau'n cynnwys:
- Sesiwn groeso yn cyflwyno disgyblion i Brifysgol Bangor a themâu'r ŵyl
- Cyflwyniad arbennig gan yr Ysgol Hanes gan gynnwys gweithdy “Arwyr Lleol?”
- Stondinau a gweithdai rhyngweithiol ymarferol ar draws Pontio a Storiel
- Sgyrsiau ar Brydain Rufeinig gan yr hanesydd a'r awdur Greg Jenner
- Bydd cyfle hefyd i athrawon gysylltu â staff y brifysgol i archwilio cydweithrediadau yn y dyfodol a chyfoethogi'r cwricwlwm.
Bangor 1500: Dathliad Dinas Gyfan
Wrth wraidd yr ŵyl mae Bangor 1500, menter ledled y ddinas sy'n dathlu taith nodedig Bangor o'i gwreiddiau canoloesol cynnar i'w bywiogrwydd modern. Disgwyliwch sesiynau adrodd straeon, arddangosfeydd treftadaeth leol, a chyfleoedd i archwilio rôl y ddinas wrth lunio hunaniaeth Gymreig ar draws y canrifoedd.
Dydd Sadwrn 18 Hydref: Agored i Bawb
Mae'r ail ddiwrnod yn agor y drysau i'r gymuned ehangach, gydag amserlen lawn o sgyrsiau cyhoeddus, trafodaethau panel, arddangosfeydd, teithiau cerdded, a digwyddiadau diwylliannol. P'un a ydych chi'n breswylydd gydol oes neu'n ymwelydd chwilfrydig, mae'r ŵyl yn cynnig rhywbeth i bawb o Fangor ganoloesol i'w hanes LHDTC+ a'i gwytnwch yn ystod rhyfel.
Prif Sgyrsiau gyda Greg Jenner a Kate Williams
Un uchafbwynt rhaglen gyda'r nos yr ŵyl ar y ddau ddiwrnod fydd dwy brif sgwrs: Bydd Greg Jenner, hanesydd cyhoeddus Prydeinig, awdur llwyddiannus, a darlledwr, yn traddodi “Ask a Historian: “An Evening with Greg Jenner”, yn dod â hanes yn fyw gyda’i hiwmor a’i fewnwelediad nodweddiadol, tra bydd yr hanesydd, y darlledwr, ’r awdur llwyddiannus, yr Athro Kate Williams, yn cyflwyno “Queens, Castles and Welsh Heroines: “Secrets Behind The Castle Walls”, gan ddatgelu straeon a gwaddol pwerus merched nodedig yn hanes Cymru. Mae tocynnau ar werth ar wefan , a thocynnau ar gyfer sesiynau’r ’r o’r gweithdai “Get thy Bearings!” ar gael ar wefan Storiel.
Mae'r digwyddiad yn gydweithrediad rhwng Prifysgol Bangor (gan gynnwys Pontio), Cyngor Dinas Bangor, Storiel ac Eglwys Gadeiriol Bangor, gyda chefnogaeth gan sawl sefydliad lleol allweddol. Mae Gŵyl Hanes Bangor yn fwy na digwyddiad yn unig; mae'n ddathliad o gymuned, hunaniaeth, a'r straeon sydd wedi llunio ein gorffennol ac a fydd yn dylanwadu ar ein dyfodol.
Gellwch ddod o hyd i raglen lawn yr ŵyl ar gyfer 18 Hydref yma.
