Datgelu'r hyn sydd o dan y dyfroedd
A ydych erioed wedi edrych allan tuag at y m么r oddi ar arfordir Cymru a cheisio dychmygu鈥檙 olygfa tasai鈥檙 m么r rhywsut yn cael ei dynnu o鈥檙 darlun?
Diolch i ganlyniadau project ymchwil SEACAMS diweddar gan Brifysgol Cymru, a gyllidwyd yn rhannol gan Swyddfa Cyllido Cymru Ewrop (WEFO), mae hyn wedi ei wireddu ar gyfer rhai lleoliadau eiconig o amgylch arfordir Cymru.
Mae gwyddonwyr yn Ysgol Gwyddorau Eigion y Brifysgol yn cynnal ystod o brojectau ymchwil sydd yn cyfrannu at ein dealltwriaeth o鈥檙 amgylchedd forol ac arfordirol am sawl rheswm gwahanol, gan gynnwys effaith newid hinsawdd, datblygu pysgodfeydd cynaliadwy a rhoi cymorth i rai sydd yn datblygu projectau creu ynni adnewyddol. Er mwyn gwneud hyn yn effeithiol, mae angen gwybodaeth elfennol ond sy鈥檔 manylu ar gyflwr gwely鈥檙 m么r, sut mae鈥檔 edrych, o ba ddeunydd y鈥檌 gwnaed a sut y mae鈥檔 newid dros raddfeydd amser o ganlyniad i symudiad y d诺r uwchben.
Llwyddir i fapio gwely鈥檙 m么r mewn manylder drwy ddefnyddio offer drud a soffistigedig o鈥檙 enw sonar aml-belydr, sydd yn gweithio yn yr un modd a seinblymiwr ac yn gweithio drwy yrru pwls sain sydd yn taro鈥檙 llawr ac yn sboncio鈥檔 么l. Mae鈥檙 dyfnder yn cael ei fesur yn 么l yr amser a gymerir i鈥檙 pelydr ddychwelyd.
Mae t卯m o wyddonwyr sydd ynghlwm wrth y Project SEACAMS wedi bod yn defnyddio鈥檙 dechnoleg i fapio ardaloedd eang o wely鈥檙 m么r o amgylch Ynys M么n, penrhyn Ll欧n ac ardaloedd oddi ar arfordir de Cymru gan ddefnyddio fflyd o longau gan gynnwys y Prince Madog, llong maint 35 medr sydd wedi ei leoli ym Mhorthaethwy. Am y tro cyntaf, mae鈥檙 canlyniadau wedi eu gosod ar ddelweddau Google Earth gan ddarparu cyd-destun i i鈥檙 nodweddion o ddiddordeb sy鈥檔 cynnwys banciau tywod symudol, creigiau, sgwriad gwely鈥檙 m么r a llongddrylliadau.
Mae llong drylliadau o ddiddordeb neilltuol. Yn ogystal 芒 bod o ddiddordeb hanesyddol amlwg, gall gwyddonwyr m么r ddysgu llawer drwy astudio symudiad y d诺r a鈥檙 gwaddod o鈥檜 hamgylch, a鈥檙 r么l y maent yn ei chwarae wrth greu amgylcheddau newydd ar gyfer planhigion ac anifeiliaid. Gall y wybodaeth hon wedyn fod yn ddefnyddiol i ddatblygwyr projectau ynni morol a鈥檜 peirianwyr.
Dyddiad cyhoeddi: 28 Ebrill 2016